BioNet

Bir kas veya kas grubunun bir dirence karşı harcıyabileceği maksimum güçtür. Bu tanım biraz karışık gibi görünse de bir örnek üzerinde konuşmak açıklayıcı olacaktır. Eğer bir barfiks veya tek kol barfiks yapmayı hedefliyorsanız o zaman bu hareketle ilgili kas grubunun kuvvetini geliştirmeniz gerekiyor demektir. Bununla beraber, eğer, bir barfiks çekiyor ve yorulmadan daha fazla tekrar yapmak istiyorsanız, o zaman, aynı kas grubunun dayanıklılığını geliştirmeye yönelik çalışmalısınız. Kuvvet kavramı zaman zaman dayanıklılıkla eşanlamlı olarak kullanılmaktadır. Bu karışıklığı ortadan kaldırmak amacıyla kuvveti aşağıdaki şekilde gruplayabiliriz:

1-Maksimal kuvvet:
Kuvvet ile anlatılmak istenen tam anlamı ile kas-sinir sisteminin istemli bir kasılma sonucu ortaya çıkardığı en büyük kuvvettir. Bu kuvvet, büyük bir direncin yenilmesi ya da kontrol edilmesi gereken sporlarda verimi belirler (halter gibi). Karşı konulması gereken kuvvet azaldıkça maksimal kuvvet gereksinimi de azalır. Enerji sistemleri ile bağlantı kurulmak istenirse maksimal kuvvet anaerobik fosfojen sistemi (ATP-CP) ile çalışır diyebiliriz.

Maksimal kuvveti de iki başlık altında gruplayabiliriz:

a) Dinamik Kuvvet
b) Statik Kuvvet

a) Dinamik Kuvvet:
Bu kuvvet türünde kas, kasılma sırasında kasılır. Bir ağırlığı indirip kaldırmak veya tırmanırken iki elle tutunup kendini yukarı çekmek genel olarak dinamik kuvvet kavramı ile ifade edilebilir.

b) Statik Kuvvet:
Bu kuvvet türünde kasta gözle görülen bir kasılma olmaz ama yüksek bir gerilim ile kuvvet açığa çıkartılır.Diğer bir deyişle kasın başlangıç ve bitiş noktaları arasında bir yaklaşma olmaz. Bu tip kuvvette direnç karşısında birey durumunu korur, iç ve dış kuvvetler birbirine denktir. Bir yüke karşı dayanma, bir yükü çekme, bir yere baskı uygulama, barda tek veya çift kolla kilitlenme, lider tırmanan kişinin emniyet için malzeme atması sırasında tutunulan kola ve basılan bacağa binen yükler bu tür kuvvete örnek gösterilebilir.

2-Çabuk Kuvvet:
Kas-sinir sisteminin yüksek hızda bir kasılmayla dış dirençleri yenebilme yetisidir. Elastik kuvvet ve patlayıcı kuvvet isimleri de verilir. Çabuk kuvvet yüksek bir kasılma çabukluğu ile kas sisteminin dirençleri yenebilme yetisinin gerekli olduğu gülle atma, atlama gibi spor dallarında verimi anlatmak için kullanılır.

3- Kuvvet Dayanıklılığı:
Devamlı ve birçok kez tekrarlanan kasılmalarda kas sisteminin yorgunluğa karşı koyabilme yetisidir. Bu tip yetiye kürek çekme, yüzme, kaya tırmanışında peşpeşe gelen zor hamlelerde gerek duyulur. Enerji sistemi olarak önemli ölçüde laktik anaerobik ve kısmen aerobik sistem çalışır.

Kuvvet antrenmanının üç değişik etkisi vardır:

1- Kas Kütlesinin Büyümesi:
Yapılan çalışmada maksimumun (az ileride maksimumun nasıl hesaplanacağı verilecektir) %60'ı üzerindeki yüklenmelerde kas büyümesi meydana gelir (beslenmeye vb. diğer etkenlere bağlı olarak-beslenme de ayrı bir bölüm olarak ele alınacaktır). Kuvvetin büyümesi ağırlıklı olarak kas liflerinin kalınlaşması ile gerçekleşir.

2- Kas Kuvvet Dayanıklılığının Gelişmesi:
Kas kuvvetinin devamlılığının gelişmesi, organizmadaki bazı fizyolojik ve biyokimyasal uyum süreçlerinin gelişmesi ile oluşur. Özellikle kuvvette devamlılığa yönelik antrenmanlar sonucunda kaslarda kılcal damar sistemi gelişir ve bu yoldan karaciğer ve kas bünyesinde bulunan glikojen birikimlerinin verimli kullanımı sağlanır.

3- Kasın Çabukluk Özelliğinin Gelişmesi:
Uygun seçilmiş yüklenmelerle yapılan uyarılar kasın kasılma hızını arttıracaktır. Yapılan uyarılar sonucu kası oluşturan liflerden zaman içerisinde hızlı kasılanların devreye girmesi ve yavaş kasılanların devre dışı kalması ile hızlı kasılma özelliği gelişir.

Görüldüğü gibi kuvvet antrenmanları istenilen hedefe yönelik olarak özelleşmelidir. Dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta da, kuvvet antrenmanı bırakıldığında elde edilmiş olan gelişmenin kısa sürede kaybolcağıdır. Maksimum kuvvet 10 hafta içinde yeniden başlangıç düzeyine düşer.